Vatan Mersiyesi

Ah yaktık şu mübarek vatanın her yerini 
Saçtık eflâke kadar dûdunu âteşlerini
Kapadı gözde olanlar çıkacak gözlerini
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini 

Kendimizden niçin olduk bu kadar meyûs
Gidelim dâdına Allah için ehl-i nâmûs
Sönüyor şem-i emel işte kırıldı fânus
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini 

Vardı tâ Kâbe’ye zemzem gibi hûn-âb akıyor
Gökteki rûh-ı şehîdânı bu hasret yakıyor
Yine erbâb-ı hevâ seyrine çıkmış bakıyor
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini 

Serilip hâk-ı hakarette vatan can veriyor
Yetişin son nefesimdir gelin imdada diyor
Sevgili validemiz âkıbet elden gidiyor
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Bu vatandır dağıtan âleme ilm ü edebi 
Bundadır Beyt-i Harem Mescid-i Aksâ-yı Nebi
Ne bela çektik ise hep bu vatandır sebebi
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Vatan çiğnedi geçti vatanın ağyârı
Merhamet kaldı sana iki cihan hünkarı
Gidiyor sevgili Kur’an’ını hıfz et bâri
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini 

Düşünün devr-i zuhûrundaki şanlı demini
Doldururken şühedâsı bu fenâ âlemini
Tutacak bir çocuğu kalmadı mı mâtemini 
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini 

Beslemişken bu kadar âdemi ihsânıyla
Gitti biçâre vatan ağlayarak şânıyla
Yaz bu mersiyeyi taşa şüheda kanıyla
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini 

Silmedik bunca yetimin gözünün yaşlarını
Taşa topraklara sürdük o güzel başlarını
Vatanın bağrına vurduk vatanın taşlarını
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini 

Bir zaman âlem-i ikbâlde sultan olduk
Cami-i âlem idik şimdi perişan olduk
Ah bir kan içenin keyfine kurban olduk
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Vatanın nekbetine derdine can mı dayanır
Düşmanın görse gözü yâre gibi kan boşanır
Bu kadar zulme de insan değil İblis utanır
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini 

Gidiyor âhirete âh ederek şanlı vatan
Yalnız kaldı teselli bize bir pâre kefen
Hafzı uğrunda denizler gibi kan dökmüş iken
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

İyd kurbanı mıdır verdiğimiz kurbanlar
Kabe’yi yıkmak için mi dökülürdü kanlar
Müslümanım diyeni recm ediyor şeytanlar
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Hûn-ı masum-ı şehidan-ı vatan çıktı dize
Bakın Allah için insaf ile tarihimize
Bu hakaret bu ezâ layık olur muydu bize
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Yalnız bir küçücük kızlar imiş evladı
Anların kanı idi girye-i istimdadı
Girmedi ah yine bir kulağa feryadı
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Ey vatan genç idin eyvah tükendin bittin
Bizi alçaklara hainlere muhtaç ettin
Bunca öksüzlerini kimlere koydun gittin
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Bu felaket yakışır mı yüreği dağlılara
Hançer-i zulm vurulur mu hiç eli bağlılara
Tepelettin bizi yâ Rab bu Karadağlılara
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Eyledik kisemize vatanı hep sermaye
Biz bu hizmetle mi geldik bu fena dünyaya
Yüzümüz kalmadı Allah’tan istidâye
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

İşte can verdi vatan dinine hürriyetine
Buyurun kanlı musallâya Hudâ hürmetine
Hakk’a karşı duralım er kişi niyetine
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini 

Kimler iclâlini tekbirini âyin edecek
Kabirde dininin adâsı ne telkin edecek
Şu mübarek vatanı kalmadı tekfin edecek
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Ah Rabbim var ise mâil-i feryad oldun
Vatanı kahr ile tahkir ile mutad oldun
Hepimiz zalim isek sen de mi cellad oldun
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Ne mürüvvet dile bizden ne vefa ümmid et
Ey vatan yârene var tiftiğini kendin dit
Göğsünü bağrını aç mahkeme-i mahşere git
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Vatan evladına Moskof gibi rahm etmediler
Hastaya bakmadılar, yâreliye gitmediler
Dittiler etlerini tiftiğini ditmediler
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Yok mudur meşverete milletin istidadı
Kime verdik bakınız devlet-i istibdadı
İşte tahkir ediyor makbere-i ecdadı
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Bulunaydı seni bizler gibi üç tane seven
Yüzüne bakmaya da kast edemezdi düşman
Etini, beslediğin halk yedi ah vatan
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Vatanın cevher-i namusunu biz mi satalım
Ya bün-i hâkte Haccâc ile bir mi yatalım
Hâlıka karşı durup Kâbe’ye taş mı atalım
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Doymadı gözlerimiz kan ile olsun dolsun
Babalar ağlaya dursun analar saç yolsun
Yüzümüz yerde sürülsün başımız taş olsun
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Vatanın pâreledi sinesini düşman eli
Girye-i mâtem imiş talihimiz tâ ezeli
Kerbelâ’da dökülen hûn-ı yetimân-ı Ali
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Vatan eyvah hakir oldu perişan oldu
Düşman İstanbul’a girdi bu da mı şân oldu
Memesinden dökülen süt yerine kan oldu
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Böyle masum olanın kabri kılıçla açılır
Kabrin üstündeki taştan bile kanlar saçılır
Böyle kanlar boşanırken ne yürekle kaçılır
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Eser-i şân-ı Hudâ lâzım-i şân-ı beşer
Kabe’yi yıkmaya mahbûbunu tahkire kadar
Fırsat itâsı mıdır düşmana ey Rabb-i kader
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Bozulup bâğ-ı vatan murg emeli gitti sesi
Bülbülün nâleden eyvah kesildi nefesi
Kalmadı zerrece kalbimde canda hevesi
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Kalmadı zerrece kalbimde cihanın hevesi
Bülbül-i dehre dar geldi bu dünya kafesi
İtdi dünyayı felek başıma matem hâteme
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini 

Ey vatan hasretini ıyd-ı visâl eyle bize
Bari rüyada görün arz-ı cemâl eyle bize
Sütünü nimetini gayrı helal eyle bize
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Ümmetin cümlesi zâlimlere pâdâş mıdır
Kan mıdır istenilen din yoluna bâş mıdır
Ya Muhammet! O mübarek yüreğin taş mıdır
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Namık Kemal – Deli Hikmet

1. Theme and Subject

• Theme: Patriotism, nationalism, sacrifice, and freedom.
• Subject: The poem emphasizes the value of the homeland, the sacrifices required for it, and the honor of dying for one’s country. Namık Kemal portrays the sanctity of the homeland and the importance of loyalty to it.

---

2. Structural Features

• Stanza: The poem is written in quatrains (four-line stanzas).
• Meter: It employs the “aruz” meter, a classical Ottoman/Turkish poetic meter.
• Rhyme and Refrain: The poem uses rhyme and refrain skillfully, creating a rhythmic and harmonious flow.

---

3. Language and Style

• Language: The language is relatively simple and accessible, though it includes some Ottoman Turkish vocabulary reflective of its time.
• Style: The tone is passionate and fervent. Namık Kemal presents love for the homeland almost like a manifesto, stirring deep emotions.

---

4. Emotional and Intellectual Depth

• Emotion: The poem evokes intense feelings of patriotism, sacrifice, and a longing for freedom.
• Thought: Namık Kemal conveys the idea that the homeland is sacred and that defending it is a moral duty. He inspires a sense of collective responsibility and pride.

---

5. Historical and Cultural Context

• Historical Background: Written during the decline of the Ottoman Empire, the poem reflects the struggles and aspirations of the time. It aimed to awaken national consciousness and resistance against oppression.
• Cultural Impact: “Vatan Mersiyesi” became a symbol of Turkish nationalism and inspired many during the struggle for independence.

---

6. Literary Significance

• Innovation: Namık Kemal blended traditional Ottoman poetic forms with modern nationalist ideals, making his work a bridge between classical and contemporary Turkish literature.
• Legacy: The poem remains a powerful expression of patriotism and is often referenced in discussions about Turkish identity and history.